Khi con có tính chiếm hữu mạnh – Làm sao giúp con học cách chia sẻ và tôn trọng người khác?

 🎈“Cái này của con, con không cho ai hết!”

Một câu nói không xa lạ với nhiều phụ huynh và giáo viên khi con đang ở độ tuổi 6–11.

Trẻ có thể ôm khư khư món đồ chơi, giận dữ khi bạn dùng chung, hoặc khóc òa vì cảm thấy “bị cướp mất”.

Đó là biểu hiện của tính chiếm hữu – một phần bình thường trong quá trình phát triển tâm lý. Nhưng nếu không được điều chỉnh đúng cách, nó sẽ ảnh hưởng đến kỹ năng xã hội và cách con xây dựng mối quan hệ về sau.

🌱 Tại sao trẻ có tính chiếm hữu mạnh?

1. Trẻ đang xây dựng ý thức “cái tôi”

Từ 6 tuổi, trẻ bắt đầu xác định rõ: “Đây là của mình.”

Món đồ, không gian hay mối quan hệ… đều trở thành một phần của bản sắc cá nhân.

2. Trẻ sợ mất quyền kiểm soát

Khi người khác đụng vào “đồ của con”, con cảm thấy bị xâm phạm, mất quyền làm chủ.

3. Trẻ thiếu trải nghiệm chia sẻ tích cực

Nếu chưa từng được khuyến khích chia sẻ một cách vui vẻ, tự nguyện, con dễ nhìn việc đó là mất mát chứ không phải kết nối.

4. Môi trường cạnh tranh hoặc thiếu công bằng

Nếu trẻ thường xuyên bị giành giật, so sánh hoặc không được bảo vệ quyền lợi, trẻ sẽ học cách giữ chặt để không “thua thiệt”.

❌ Sai lầm thường gặp của người lớn:

• Ép buộc: “Phải cho bạn mượn!”
• Chê trách: “Ích kỷ quá! Có vậy cũng không chia sẻ!”
• So sánh: “Bạn A tốt bụng hơn con, biết nhường bạn!”

👉 Những cách này dễ làm trẻ tổn thương lòng tự trọng, dẫn đến:

• Cảm thấy xấu hổ, tức giận
• Giữ chặt hơn nữa những gì “thuộc về mình”
• Không hiểu được ý nghĩa thật sự của sự chia sẻ

✅ Làm sao để dạy con chia sẻ mà không tổn thương con?

1. Công nhận cảm xúc của con trước

“Mẹ hiểu món đồ này rất quan trọng với con, con muốn giữ nó cho riêng mình đúng không?”

Việc công nhận này giúp trẻ:

• Cảm thấy được tôn trọng
• Không xem cha mẹ là người “đứng về phía bạn” chống lại mình
• Bình tĩnh hơn để lắng nghe lời khuyên

2. Giải thích nhẹ nhàng, gần gũi

Thay vì bài học đạo đức khô khan, hãy nói bằng ví dụ thật hoặc câu chuyện: “Con có nhớ lần bạn cho con mượn bút màu đẹp không? Con vui lắm phải không? Khi mình chia sẻ, người khác cũng có cảm giác giống vậy.”

3. Không ép con chia sẻ ngay lập tức

Chia sẻ là một kỹ năng xã hội – cần được học và rèn luyện từ từ.

Thay vì:

❌ “Con phải cho bạn chơi!”

Hãy thử:

✅ “Nếu con chưa sẵn sàng, mình có thể chọn món khác để mời bạn cùng chơi. Sau đó, nếu con thấy thoải mái thì mình thử chia sẻ cái này nhé.”

4. Cho con trải nghiệm cảm giác “chia sẻ và được chia sẻ”

Tạo các hoạt động chơi nhóm, làm việc nhóm nhỏ

Cùng con chuẩn bị quà hoặc đồ ăn để tặng bạn

Kể cho con những câu chuyện đẹp về lòng vị tha, sẻ chia

5. Nêu gương cụ thể và tích cực

Trẻ học rất nhiều qua việc quan sát người lớn.

“Ba vừa cho bác hàng xóm mượn cái búa nè – vì bác đang sửa nhà, ba cũng từng được bác giúp đỡ.”

👉 Những hành vi chia sẻ từ cha mẹ không cần to tát, chỉ cần đúng lúc – đúng cách – đúng tinh thần.

🎨 Gợi ý hoạt động:

“Hộp chia sẻ”: Mỗi cuối tuần, cả gia đình bỏ vào hộp 1 món đồ/1 điều mình sẵn sàng chia sẻ với người khác (đồ chơi, sách, lời chúc, tấm thiệp…).

Kể chuyện “người bạn biết chia sẻ”: Cùng con vẽ hoặc viết về một người bạn mà con cảm thấy dễ chịu khi chơi cùng – từ đó phân tích vì sao con yêu quý bạn đó.

❤️ Lời kết

Dạy con chia sẻ không phải là ép con hy sinh, mà là giúp con hiểu rằng kết nối có giá trị hơn sở hữu.

Hãy cùng con học cách trân trọng những gì mình có, hiểu giá trị của sẻ chia, và tôn trọng cảm xúc, quyền lợi của người khác – cũng như chính mình.