Con Hay Tức Giận, Ném Đồ – Dấu Hiệu Cần Lưu Tâm

 Trong quá trình nuôi dạy con cái, đặc biệt là ở giai đoạn 6-11 tuổi, chắc hẳn không ít lần bạn phải đối mặt với những cơn giận dữ bộc phát của con. Những tiếng la hét, khuôn mặt đỏ bừng, thậm chí là hành động ném đồ đạc có thể khiến bạn cảm thấy lo lắng, bất lực và không biết phải xử lý như thế nào. Những hành vi này không chỉ gây ảnh hưởng đến không khí gia đình mà còn khiến bạn đặt ra câu hỏi: "Tại sao con lại như vậy? Đây có phải là dấu hiệu bất thường về tâm lý không?".

 Cơn giận dữ và hành vi ném đồ ở trẻ em trong độ tuổi này không phải lúc nào cũng chỉ là sự bướng bỉnh hay thiếu kiềm chế. Đôi khi, đó có thể là những dấu hiệu cần lưu tâm về những vấn đề tâm lý tiềm ẩn mà con đang trải qua. Việc thấu hiểu những nguyên nhân sâu xa sẽ giúp bạn có cách tiếp cận phù hợp, hỗ trợ con học cách quản lý cảm xúc và phát triển một cách lành mạnh.

VÌ SAO CON HAY TỨC GIẬN VÀ NÉM ĐỒ?

Hành vi tức giận và ném đồ ở trẻ 6-11 tuổi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố phát triển tự nhiên và những vấn đề tâm lý cần được quan tâm:

1. Giai Đoạn Phát Triển Cảm Xúc: Ở lứa tuổi này, trẻ đang học cách nhận diện, hiểu và điều chỉnh cảm xúc của mình. Tuy nhiên, khả năng kiểm soát cảm xúc của con vẫn còn đang trong quá trình phát triển. Khi đối diện với những thất vọng, khó chịu, hoặc không đạt được mong muốn, con có thể dễ dàng trở nên tức giận và thể hiện ra bên ngoài bằng những hành vi bộc phát.

2. Thiếu Kỹ Năng Giải Quyết Vấn Đề: Khi gặp phải những tình huống khó khăn,

 trẻ có thể cảm thấy bất lực và không biết cách giải quyết. Tức giận và ném đồ có thể là cách con phản ứng lại sự bất lực đó.

3. Khó Khăn Trong Việc Diễn Đạt Cảm Xúc: Đôi khi, con tức giận vì không biết cách diễn đạt những cảm xúc phức tạp của mình bằng lời nói. Hành vi ném đồ có thể là một cách "giải tỏa" những cảm xúc mà con không thể diễn tả.

4. Nhu Cầu Được Chú Ý: Nếu con cảm thấy mình không nhận đủ sự quan tâm từ cha mẹ, những cơn giận dữ và hành vi tiêu cực có thể là một cách để thu hút sự chú ý, dù là sự chú ý tiêu cực.

5. Phản Ứng Với Áp Lực Hoặc Căng Thẳng: Áp lực học tập, mâu thuẫn với bạn bè, hoặc những căng thẳng trong gia đình có thể khiến con cảm thấy khó chịu và dễ nổi nóng.

6. Bắt Chước Hành Vi: Trẻ em học hỏi rất nhiều từ những người xung quanh. Nếu con thường xuyên chứng kiến người lớn trong gia đình (hoặc trên phim ảnh, trò chơi điện tử) thể hiện sự tức giận bằng cách la hét hoặc ném đồ, con có thể coi đó là một cách phản ứng bình thường.

7. Mong Muốn Kiểm Soát: Đôi khi, những cơn giận dữ là cách con thể hiện mong muốn kiểm soát tình huống, đặc biệt khi con cảm thấy mình không có quyền quyết định.

8. Các Vấn Đề Sức Khỏe Tâm Thần Tiềm Ẩn: Trong một số trường hợp, những cơn giận dữ thường xuyên, dữ dội và khó kiểm soát có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe tâm thần như rối loạn tăng động giảm chú ý, rối loạn thách thức chống đối, rối loạn lo âu, hoặc rối loạn điều chỉnh cảm xúc.

9. Các Vấn Đề Về Giác Quan Hoặc Phát Triển: Ở một số trẻ có các vấn đề về giác quan hoặc phát triển, những thay đổi nhỏ trong môi trường hoặc những yêu cầu không quen thuộc có thể gây ra sự khó chịu và dẫn đến những cơn giận dữ.

NHỮNG DẤU HIỆU CẦN LƯU TÂM

Mặc dù những cơn giận dữ đôi khi là một phần bình thường trong quá trình phát triển của trẻ, nhưng cha mẹ cần đặc biệt lưu ý nếu con có những biểu hiện sau:

• Tần suất và cường độ: Các cơn giận dữ xảy ra quá thường xuyên, kéo dài và rất khó kiểm soát.
• Mức độ thiệt hại: Hành vi ném đồ gây ra những thiệt hại về tài sản hoặc có nguy cơ gây thương tích cho bản thân và người khác.
• Khả năng tự điều chỉnh: Con không có khả năng tự trấn tĩnh sau cơn giận dữ, hoặc cần rất nhiều thời gian và sự can thiệp của người lớn.
• Thời điểm và bối cảnh: Các cơn giận dữ xảy ra không có nguyên nhân rõ ràng hoặc trong những tình huống bình thường.
• Các biểu hiện đi kèm: Con có các biểu hiện khác như thường xuyên buồn bã, lo lắng, khó ngủ, thay đổi khẩu vị, hoặc có những hành vi bất thường khác.
• Ảnh hưởng đến cuộc sống: Những cơn giận dữ gây ảnh hưởng tiêu cực đến các mối quan hệ của con ở trường học, với bạn bè và trong gia đình.

Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu trên, đừng ngần ngại tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia tâm lý trẻ em để có đánh giá và hỗ trợ kịp thời.

CHA MẸ NÊN XỬ LÝ NHƯ THẾ NÀO?

Khi đối mặt với những cơn giận dữ và hành vi ném đồ của con, cha mẹ cần có một cách tiếp cận bình tĩnh, kiên nhẫn và nhất quán:

1. Đảm Bảo An Toàn: Ưu tiên hàng đầu là đảm bảo an toàn cho con và những người xung quanh. Nếu con đang ném những vật nguy hiểm, hãy nhẹ nhàng nhưng dứt khoát ngăn chặn hành động đó.

2. Giữ Bình Tĩnh: Phản ứng giận dữ của bạn sẽ chỉ làm tình hình trở nên tồi tệ hơn. Hãy cố gắng giữ bình tĩnh, hít thở sâu và tránh la hét lại với con.

3. Tạo Không Gian Để Con Hạ Nhiệt: Khi con đang trong cơn giận dữ, việc cố gắng nói chuyện hoặc giải thích thường không hiệu quả. Hãy cho con một khoảng thời gian và không gian an toàn để con tự hạ nhiệt. Bạn có thể nói: "Mẹ/Bố thấy con đang rất tức giận. Con có thể ngồi ở đây một lát cho đến khi con cảm thấy bình tĩnh hơn."

4. Lắng Nghe Sau Khi Con Bình Tĩnh: Khi con đã bình tĩnh lại, hãy ngồi xuống và lắng nghe con chia sẻ về điều gì đã khiến con tức giận. Thể hiện sự đồng cảm và cố gắng hiểu quan điểm của con.

5. Giúp Con Nhận Diện Và Gọi Tên Cảm Xúc: Dạy con cách nhận biết và gọi tên những cảm xúc của mình (ví dụ: "Con đang cảm thấy thất vọng", "Con đang rất bực mình"). Khi con có thể gọi tên cảm xúc, con sẽ dễ dàng quản lý chúng hơn.

6. Dạy Con Các Kỹ Năng Quản Lý Cảm Xúc: Hướng dẫn con những cách lành mạnh để đối phó với cơn giận dữ, chẳng hạn như hít thở sâu, đếm đến mười, vẽ tranh, nghe nhạc, hoặc nói chuyện với người mà con tin tưởng.

7. Tìm Kiếm Giải Pháp Cùng Con: Sau khi con đã bình tĩnh, hãy cùng con suy nghĩ về những cách giải quyết vấn đề đã gây ra cơn giận dữ. Khuyến khích con đưa ra ý kiến và cùng nhau tìm ra giải pháp phù hợp.

8. Thiết Lập Ranh Giới Rõ Ràng: Hãy giải thích rõ ràng với con rằng việc tức giận là một cảm xúc bình thường, nhưng hành vi ném đồ hoặc gây hại cho bản thân và người khác là không thể chấp nhận được. Thiết lập những hậu quả nhất quán khi con vi phạm những ranh giới này.

9. Làm Gương Cho Con: Cách bạn thể hiện và quản lý cảm xúc của chính mình có ảnh hưởng rất lớn đến con. Hãy cố gắng thể hiện sự bình tĩnh và đối mặt với những tình huống khó khăn.

10. Khen Ngợi Khi Con Có Những Tiến Bộ: Hãy ghi nhận và khen ngợi những nỗ lực của con trong việc kiểm soát cơn giận dữ, dù đó chỉ là những tiến bộ nhỏ. Điều này sẽ khuyến khích con tiếp tục cố gắng.

11. Tìm Kiếm Sự Hỗ Trợ Chuyên Nghiệp: Nếu bạn cảm thấy khó khăn trong việc giúp con quản lý cơn giận dữ, hoặc bạn nghi ngờ con có các vấn đề tâm lý tiềm ẩn, đừng ngần ngại tìm đến sự tư vấn của các chuyên gia tâm lý trẻ em. Họ có thể cung cấp những đánh giá chuyên sâu và các liệu pháp hỗ trợ phù hợp.

NUÔI DƯỠNG MỘT TÂM HỒN KHỎE MẠNH

Việc con hay tức giận và ném đồ có thể là một dấu hiệu cho thấy con đang cần sự giúp đỡ và thấu hiểu từ bạn. Bằng cách tiếp cận vấn đề một cách bình tĩnh, kiên nhẫn và trang bị cho con những kỹ năng quản lý cảm xúc cần thiết, bạn đang giúp con xây dựng một nền tảng tâm lý vững chắc và phát triển thành một người trưởng thành khỏe mạnh về tinh thần.

Hãy nhớ rằng, hành trình đồng hành cùng con trong việc quản lý cảm xúc là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì và tình yêu thương vô điều kiện từ bạn.

Bạn đã có những kinh nghiệm nào trong việc giúp con kiểm soát cơn giận dữ? Hãy chia sẻ cùng mọi người nhé!